Bóle głowy zdarzają się właściwie w każdej grupie wiekowej i są trzecią co do częstości przyczyną konsultacji w pediatrycznej izbie przyjęć. U dziecka do lat 3 z bólem głowy szansa na rozpoznanie migreny jest mała i zawsze należy podejrzewać inną poważną przyczynę. W około 6% przypadków rozpoznaje się poważne schorzenia neurologiczne t.j. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, guzy mózgu czy wodogłowie.

Wśród nastolatków nawracające bóle głowy zgłasza 74 proc. dziewczynek i 56 proc. chłopców.
Nie wszystkie bóle głowy wymagają dogłębnej diagnostyki czy tomografii komputerowej. Nie można jednak ich bagatelizować!
Pediatra, który ma do czynienia z dzieckiem skarżącym się na ból głowy, staje przed ważnym pytaniem: „Kiedy należy rozważyć konieczność dalszych badań ?
Wśród metod diagnostycznych wymienić należy m.in.: badanie neuropediatryczne,pomiar ciśnienia tętniczego, badanie okulistyczne, laryngologiczne, stomatologiczne, strukturalny MR lub TK głowy, angioMR/TK. Badanie EEG wykonujemy tylko przy podejrzeniu padaczki. Oczywiście konieczna jest również ocena psychologiczna.
Pamiętajmy, że bóle głowy mogą sygnalizować różnorodne problemy zdrowotne. Dzieci reagować mogą w ten sposób na anemię, nadciśnienie tętnicze, głód, odwodnienie czy infekcję. Ból głowy może być także manifestacją choroby nowotworowej, padaczki i zaburzenia metaboliczne.
Do najczęstszych pierwotnych bólów głowy u dzieci należą:
Migrena Doznania te mają zwykle charakter bólu typu napięciowego. Tymczasem wiek wystąpienia migreny to średnio 7 lat u chłopców i 10 lat u dziewczynek. Napad typowego migrenowego bólu głowy u dzieci i młodzieży nieco się różni. Może trwać krócej – tylko 2 godziny, częściej umiejscawia się obustronnie (typowe umiejscowienie jednostronne pojawia się w okresie dojrzewania i później). Umiejscowienie bólu głowy w okolicy potylicznej jest niezmiernie rzadkie i wymaga czujności, gdyż może być objawem poważnego schorzenia neurologicznego. Często do objawów dochodzą ból brzucha i wymioty oraz pocenie się.
Napady epizodyczne, które mogą wiązać się z migreną u młodszych dzieci, to: nawracające zaburzenia żołądkowo-jelitowe (zespół wymiotów cyklicznych, migrena brzuszna. łagodny napadowy kręcz szyi.
Bóle głowy typu napięciowego trwają od 30 min do 7 dni. Zwykle są obustronne, o natężeniu niewielkim albo umiarkowanym, nie nasilają się w czasie aktywności; brak wymiotów, może być nadwrażliwość na światło lub dźwięk, ale nie łącznie, tak jak w migrenie.
Inne sygnały, skłaniające do dalszych badań lub hospitalizacji, to: uraz głowy przebyty w okresie trzech miesięcy poprzedzających pojawienie się bólu, a także ból wywoływany przez kaszel, kichanie, wysiłek lub zmianę pozycji.
Koniecznie należy zlecać dalsze badania, gdy pojawiają się symptomy takie jak bolesne zaczerwienienie oka z zaburzeniem widzenia czy nudnościami,
Należy zachować czujność, kiedy stwierdzamy zaburzenia widzenia pod postacią zeza, oczopląsu lub istotnego pogorszenia ostrości wzroku, U dzieci szczególnie należy zwrócić uwagę na zaburzenia rozwoju, takie jak zahamowanie wzrastania, utrata lub nadmierny przyrost masy ciała, nadmierne pragnienie z oddawaniem dużej ilości moczu (poliuria).

Podsumowując, zaburzenia z kręgu migreny stanowią dla dzieci szczególnie przykre doświadczenie, choćby dlatego że objawy są dokuczliwe, a dziecko nie potrafi jeszcze sprecyzować, co mu dolega. Należy zatem bacznie obserwować jego zachowanie i ze zrozumieniem i wiarą podejść do prezentowanych i zgłaszanych przez niego objawów. Każdy przypadek nietypowych czy niepokojących objawów u dziecka należy skonsultować z lekarzem. Należy także wyjaśnić rozpoznanie dziecku i opiekunom, uznając, że ból głowy ma istotny wpływ na życie chorego i opiekunów.
Pomocne może być prowadzenie dzienniczka bólów głowy w celu oceny dynamiki, a także ewentualnych czynników prowokujących czy poprzedzających napad bólu głowy u dziecka.
Dziecko z bólem głowy wymaga regularnej kontroli lekarskiej!