Skłonność do halluksów mają osoby o tzw. stopie egipskiej, czyli takiej, gdzie pierwszy palec (paluch) jest najdłuższy, a pozostałe palce proporcjonalnie maleją. Taki rodzaj stopy ma około 50 – 70 proc. populacji w Europie.
Co to jest halluks?
Halluksy to potoczne określenie koślawego palucha pochodzące od łacińskiego słowa, „hallux”, co znaczy paluch. Jest to nieprawidłowe ustawienie palucha z towarzyszącą zmianą chorobową stawu śródstopno-paliczkowego w postaci bolesnego, często zmienionego zapalnie, zgrubienia u podstawy palucha, po wewnętrznej stronie stopy. Halluksy pojawiają się na zdeformowanej kości i dają szereg objawów. Skóra na kości palucha ulega zgrubieniu i często jest zaczerwieniona. Pojawia się ból u podstawy palucha, który nasila się przy chodzeniu, a z czasem również w spoczynku, nawet we śnie. Paluch koślawy znacznie częściej występuje u kobiet. Może pojawiać się już w dzieciństwie jako postać młodzieńcza, najczęściej jednak pojawia się u kobiet w 3 dekadzie życia.
Zniekształcona stopa zaczyna inaczej pracować co powoduje z czasem zmiany w całym przodostopiu. Dochodzi do pogorszenia się wytrzymałości struktur stabilizujących stopę oraz osłabienia mięśni. Ciężar ciała jest rozłożony nierównomiernie a nadmiernemu przeciążeniu ulega wewnętrzna krawędź stopy.
Koślawemu paluchowi często towarzyszy płaskostopie poprzeczne ale również zapalenie wysiękowe kaletki, stan zapalny wokół uwypuklonej kości, zgrubienie naskórka oraz podwichnięcie stawu śródstopno-palcowego.
Halluksy były znane już w czasach starożytnych, o czym świadczą zapisy w literaturze antycznej. Pomimo jednak tak długiej historii, zagadnienie koślawości palucha jest nadal problemem otwartym, zawierającym wiele niewyjaśnionych pytań. Coraz częściej pojawia się pogląd o wieloczynnikowej etiologii.
Co wpływa na rozwój halluksów ?
Dużą rolę w rozwoju halluksów mają predyspozycje genetyczne, otyłość, nieaktywny tryb życia oraz noszenie zbyt ciasnego obuwia z wąskimi noskami. Odziedziczenie wiotkości tkanki łącznej, nieprawidłowego kształtu stawu, czy charakterystycznego ustawienia kości śródstopia, to przypadłość na która nie mamy wpływu, jednak jesteśmy wstanie wyeliminować lub znacznie opóźnić ich powstawanie. Jednak zdecydowanie mamy wpływ na naszą waga ciała oraz noszenie odpowiednio dobranego skórzanego obuwia.
Halluksy częściej występują u osób pracujących w pozycji stojącej. U tancerek oraz ludzi uprawiających wspinaczkę górską ryzyko wystąpienia palucha koślawego jest również większe, ponieważ przednia część stopy podczas tych aktywności jest poddawana nadmiernym obciążeniom, co powoduje zniekształcenia stawów śródstopia - tak samo jak podczas długiego noszenia butów na wysokim obcasie.
Co zrobić jak powstanie halluks?
Po zaobserwowaniu u siebie koślawego palucha należy udać się na konsultację do ortopedy, który podejmie odpowiednie leczenie. Dobry specjalista powinien umieć tak zaopatrzyć pacjenta, by ochronić skórę na stopach przed otarciami i nadmiernym obciążeniem. Dostępne w aptekach i profesjonalnych sklepach z zaopatrzeniem ortopedycznym, różnego rodzaju wkładek i aparatów korygujących przeważnie przynoszą oczekiwane rezultaty terapeutyczne. Istnieje wiele narzędzi do zapobiegania rozwinięcia się deformacji, takie jak wkładki, żelowe osłony na haluksy, czy peloty żelowe, czyli specjalne wkładki, które powodują odpowiednie rozłożenie nacisku w stopie. W gabinecie można dobrać ortezy, które będą chroniły palec przed urazami. Ponieważ koślawości palucha często towarzyszy jego nachodzenie na drugi palec, ulgę przyniesie pacjentowi zastosowanie odpowiednich separatorów międzypalcowych. Specjalne poduszki odciążające poprawią komfort pacjentom, u których widoczne jest występowanie tak zwanych palców młotkowatych. Najbardziej doświadczeni specjaliści pielęgnacji stóp mogą zaproponować też wykonanie ortezy indywidualnej. Wykonana jest ona ze specjalnej masy, która jest dopasowywana do stopy. Dzięki niej możliwe jest maksymalnie skuteczne odciążenie kończyny.
Należy jednak pamiętać, że orteza jest tylko ochroną palców, może ograniczyć dolegliwości bólowe, ale nie wyleczy, ani nie zmniejszy halluksa. Zniekształcenie takie ma podłoże ortopedyczne. Jeżeli jednak zmiany są już bardzo zaawansowane możliwe, że konieczna będzie operacja, której rodzaj zależy od stopnia deformacji stopy. W niektórych przypadkach wymagane jest dokonanie korekcji jedynie w tkankach miękkich, czyli na torebce stawowej i ścięgnach. W przypadkach bardziej zaawansowanych konieczna może okazać się osteotomia. Osteotomia jest zabiegiem chirurgicznym, który polega na przecięciu kości, celem poprawy osi kończyny oraz zmianą rozkładu sił działających na staw.
Fakt opracowania do chwili obecnej stu kilkudziesięciu metod operacyjnego leczenia tego schorzenia świadczy o wadze problemu, z jakim mamy do czynienia. Dlatego dobór odpowiedniej metody operacyjnej i określenia czasu wykonania operacji należy indywidualizować dla każdego chorego z osobna.
Zabieg operacyjny na paluchu koślawym powinien spełniać następujące wymogi:
- Znieść koślawe ustawienie palucha.
- Usunąć bolesne i zmienione zapalnie zgrubienie u podstawy palucha.
- Przywrócić, chociażby częściowo, wydolność sklepienia poprzecznego stopy.
Jak działają plasty Urgo na halluksy?
URGO plastry na halluksy i zwyrodnienia kostne z pogrubioną warstwą hydrokoloidu działają jak druga skóra:
- skutecznie zmniejsza ucisk,
- natychmiastowo uśmierza ból,
- chroni halluksy przed możliwymi otarciami,
- zapobiega powstawaniu pęcherzy i otarć skóry na halluksach,
- specjalny kształt plastra dopasowuje się do stopy.
Dlaczego warto wybrać plasty Urgo na halluksy?
URGO Plastry na Halluksy działają jak druga skóra. Pogrubiona warstwa ochronna tworzy miękką poduszeczkę, która chroni przed uciskiem i natychmiast łagodzi ból. Pogrubiona warstwa hydrokoloidowa zapewnia naturalną wilgoć skóry, nie dopuszczając do tworzenia się zgrubień i pęcherzy w miejscu występowania zwyrodnienia kostnego.
Jak stosować plasty Urgo na halluksy?
- 1.Umyj oraz osusz skórę przed zastosowaniem. Usuń przezroczystą folię ochronną (oznaczoną strzałkami), unikając dotykania warstwy samoprzylepnej.
- 2.Ogrzej plaster w dłoniach, po czym usuń warstwę ochronną. Nałóż plaster tak by halluks znalazł się w samym środku plastra. Brzegi plastra powinny być dobrze dociśnięte do skóry.
- 3.Pozostaw plaster aż do momentu, kiedy sam zacznie się odklejać. Aby usunąć plaster: nie pociągaj do góry, tylko powoli rozciągaj go wzdłuż skóry, aż całkowicie się odklei.
Paluch koślawy ma złożoną etiologię, a wybór odpowiedniej formy leczenia musi być dostosowany do konkretnego przypadku. Dlatego warto zasięgnąć porady specjalisty - podologa (specjalisty od chorób stóp) lub ortopedy. Nie warto zwlekać, gdyż przy silnie zaznaczonej deformacji, operacja może się okazać koniecznością, a wiele osób zgłasza się do lekarza dopiero wtedy, gdy dolegliwości są już bardzo nasilone.
